آیه:

لَوْ أَنزَلْنَا هذَا الْقُرْآنَ عَلَی جَبَلٍ لَرَأَیتَهُ خَاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیةِ اللَّهِ وَتِلْک الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یتَفَکرُونَ [1]

ترجمه:

اگر (بر فرض) این قرآن را بر کوهی فرو می فرستادیم، حتماً، آن را فروتن [و] از هراس خدا متلاشی می دیدی؛ و این مثال هایی است که آنها را برای مردم می زنیم، باشد که آنان تفکر کنند.

نکته ها و اشاره ها:

1.در مورد آیه ی فوق دو تفسیر شده است:

الف) مقصود آیه تشبیه و تمثیل است؛ یعنی اگر کوه های استوار عقل و احساس داشتند و آیات قرآن برآنها فرود می آمد، به لرزه درمی آمدند و متلاشی می شدند، اما گروهی از انسان ها آن قدر سنگ دل هستند که آیات قرآن را می شنوند و هیچ تغییری در آنها رخ نمی دهد.

ب) ظاهر آیه مقصود است؛ یعنی تمام موجودات جهان، از جمله کوه ها نوعی درک و شعور دارند و اگر این آیات بر آنان فرود می آمد تحت تأثیر قرار گرفته، از هراس خدا از هم متلاشی می شدند.[2]

2.قرآن کریم کلام الهی است که از منبع وجودی قدرتمند به سوی مخلوقات ضعیف فرود می آید و هم چون نیروی برق فشار قوی است که دستگاه های ضعیف را فرومی پاشد و می سوزاند؛ از این رو نیاز به واسطه ای برای گرفتن وحی است که این کار را پیامبر صلی الله علیه و آله انجام می دهد.

3.در این آیه به دو تأثیر قرآن اشاره شده است:

الف) طرف مقابل را فروتن می سازد.

ب) نفوذ می کند و هراس خدا را منتقل می کند و طرف مقابل را شیدا و بی قرار می سازد.

4.در طول تاریخ اسلام، موارد زیادی از تأثیر فوق العاده ی آیات قرآن بر افراد نمایان شده است.

گاهی شنیدن یک آیه ی قرآن سرنوشت یک نفر را تغییر داده است و بسیاری از افراد را به سوی اسلام جذب کرده و یا مسیر انسان های گناهکار را تغییر داده است.

فقط افراد لجوج و معاند از نور قرآن بهره نمی برند و تأثیری در آنها ایجاد نمی شود.

5.مثال های قرآن زمینه ساز تفکر بشر است؛ خدا این آیات و مثال ها را آورده تا ما بخوانیم و بیندیشیم و حقایق و اهداف آنها را درک کنیم.

آری؛ یکی از روش های رشد فکر بشر و تربیت و پرورش او همین مثال هاست که جایگاه ویژه ای نیز در تعلیم و تربیت نوین دارد.

آموزه ها و پیام ها:

1.قدرت تأثیرگذاری قرآن بسیار زیاد است.

2.افرادی که تحت تأثیر آیات قرآن قرار نمی گیرند دل و فکرشان از سنگ سخت تر است.

3.آیات قرآن (در افرادی که در آن تأمل می کنند) موجب فروتنی و هراس از خدا می شود.

4.در مثال های قرآن بیندیشید (و حقایق و اهداف آنها را درک کنید).

پی نوشت:

[1] سوره حشر، آیه 21

[2] طرفداران ديدگاه دوم، آيه‏ى 74 سوره‏ى بقره و اين كه« مثل» گاهى به معناى توصيف مى‏آيد را شاهد آورده‏اند.